اندیشه های مسکین قلیچ، پایان نامه شود
روز جمعه ۹مهر۱۴۰۰، دکتر اراز محمد سارلی در مراسم گرامیداشت مسکین قلیچ واقع در خوجه کاظم کلاله ، طی سخنانی به ابعاد شخصیتی این شاعر ارزشمند ترکمن پرداخت.
وی در سخنان خود به ابعاد معنوی و بستر تربیتی وی که از فارغ التحصیلان بخارای شریف بود، اشاره نمود که توقع از فارغ التحصیل مکتب بخارا جز این نیست که به آموزه های دینی توجه نماید و در عین حال کاراکتر ملی هم داشته باشد.
این استاد دانشگاه افزود وی به مسائل مبتلا به ترکمنان عصر خود انتباه کافی داشت. از جمله در واقعه گوگ دپه که طی آن ترکمنان مقاومت جانانه نموده، در نهایت شکست خوردند، شعری دارد با عنوان قیامت دان نشان، که خواندن آن هنوز هم مو بر اندام سیخ می کند.
دکتر سارلی در ادامه با تشکر از برگزارکنندگان مراسم، از کسانی که برای شناساندن مختومقلی تلاش نموده اند، قدردانی نمود از جمله حاج مراد دردی قاضی، عطانظر برزین، محمود عطاگزلی، قوجقی و دیگران .
وی در پایان پیشنهاد داد تا اشعار وی همچنانکه در دانشگاه مختومقلی ترکمنستان موضوع پایان نامه قرار می گیرد، در ایران نیز اساتید ادبیات می باید موضوع پایان نامه های دانشجویی قرار گیرد.
مختصری از زندگی مسکین قلیچ
ملا قليچ متخلص به « مسكين قليچ » در سال 1268 ه.ق در قارري قلعه – #تركمنستان – در خانواده‌اي بي بضاعت ولي متدين بدنيا آمد.
ملا قليچ سواد اوليه را از مكتب خانة زادگاه خود فرا گرفته است.
پدرش او را براي ادامه تحصيل به مدرسة«بخاراي شريف» مي‌فرستد. ملا قليچ در زمان تحصيل از داشتن نعمت پدر و مادر محروم می شود. درآن زمان شاعر بيش از هيجده سال سن داشته است.
مسكين قليچ بعد از اينكه ميان گوكلان‌هاي ايران مي‌آيد. شخصي به نام«نورياغدي قره‌داشلي» در «پيشكمر» (بايندر سابق) از توابع شهرستان كلاله او را به عنوان پسر خوانده خود مي‌پذيرد.
شاعر در همان منطقه در سن سي و دو سالگي با زني به نام عايشه(متوفاي 1348ه.ق) ازدواج مي‌كند. او از عايشه صاحب دو دختر به نام‌هاي«اراز بي‌بي»و«آق بيكه»و يك پسر به نام«حاجي حسن» ملاقليچ را به عنوان پيش امام مسجد به آن روستا مي‌برد.
مسكين قليچ تا پايان عمر در روستاي«حاجي حسن» مي‌ماند. او سرانجام به سال 1327ه.ق در سن پنجاه و هشت سالگي همانجا فوت مي‌كند. و در قبرستاني بنام «كاظم خوجه» در جنوب روستاي حاجي حسن در دامنة كوهي بنا به وصيت خود شاعر حتي محل آن را نيز تعيين كرده بود، به دست «غايب‌قلي» معروف به «قاقا ملا»به خاك سپرده مي‌شود.